فرار از حذف یارانه با ترفند حساب های نیابتی - وبلاگ ساعت فروشی

به گزارش وبلاگ ساعت فروشی، حذف یارانه نقدی پردرآمد ها به دلیل مسائل در شناسایی دهک های درآمدی به کندی پیش می رود. ساماندهی حساب های بانکی می تواند گره کور این ماجرا را باز کند و موجب شفاف کردن توان اقتصادی افراد گردد.

به گزارش گروه اقتصادی وبلاگ ساعت فروشی، حمایت از اقشار بی بضاعت همیشه یکی از لازمه های ادامه حیات یک کشور است، اما لازمه حمایت هدفمند، شناسایی درست از توان اقتصادی هر فرد است. درواقع برای حمایت از قشر آسیب پذیر ابتدا باید آن ها را شناسایی کرد تا در ادامه با راهنمایی منابع به سمت این قشر فرصت پیشرفت برابر در اختیارشان قرار گیرد.

*یارانه، به نام فقرا به کام ثروتمندان

در اقتصاد ایران هرساله مبلغ چشمگیری به پرداخت یارانه های آشکار و پنهان تخصیص داده می گردد. اسدالله عباسی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی درباره مقدار یارانه پنهان و آشکار گفت: یارانه ها به چند گروه تقسیم می شوند. 100 هزار میلیارد تومان آن از بودجه سنواتی به صورت نقدی پرداخت می گردد، بخشی از آن حکمی دارد، ولی مبالغش پیش بینی نشده است که حدود 140 هزار میلیارد تومان است و بخشی 73 هزار میلیارد تومان تسهیلات است که به وسیله بانک ها پرداخت می گردد و بین هزار و 300 هزار میلیارد تومان تا هزار و 800 هزار میلیارد تومان هم یارانه پنهان است.

اما نکته حائز اهمیت، میزان برخورد این حجم از حمایت اقتصادی به جامعه هدف، یعنی اقشار احتیاجمند جامعه است. به گفته کارشناسان یارانه پرداخت شده به 3 دهک درآمدی بالایی 23 برابر سه دهک پایینی است. این در حالی است که به گفته مسئولین، اقشار ثروتمند، هدف یارانه ها به ویژه از نوع نقدی نیستند. سید حسن حسینی شاهرودی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس درباره این موضوع گفت: این رویه برای کسانی در نظر گرفته شده که مانند اقشار پردرآمد نمی توانند از منابع ملی استفاده نمایند. به طور مثال کسانی که میلیون ها تومان از یارانه برق استفاده می نمایند، از ویلا های مجللی برخوردار هستند و برای خود و تمامی افراد تحت تکفلشان خودرو های لوکس خریداری نموده اند، از یارانه عمومی انرژی استفاده می نمایند، اما یک روستایی از این یارانه استفاده نمی نماید؛ بنابراین باید این نوع از یارانه در کنار یارانه نقدی نیز محاسبه گردد و از آن اقتصادیات اخذ گردد و به قشر ضعیف یارانه پرداخت گردد.

* حساب های نیابتی عامل ایجاد اختلال در اطلاعات دولت برای حذف یارانه نقدی پردرآمد ها

با توجه به افزایش فشار تحریم های اقتصادی و کسری بودجه چشمگیر دولت، هدفمند کردن هزینه های دولت از اهمیت دوچندان برخوردار است. درنتیجه دولت در مرحله اول کاهش هزینه ها سعی در قطع یارانه سه دهک بالایی نموده است؛ اما نبود بانک اطلاعاتی مناسب مانع بزرگی در راستای تحقق این موضوع است که اعتراض بعضی نمایندگان مجلس هم به دنبال داشته است.

اقتصاددانان راهکار این مشکل را در شناسایی درست دارایی های افراد می دانند، اما در حال حاضر با توجه به مشکلاتی همچون تناقض اسناد عادی و رسمی در کشور، امکان رصد مناسب دارایی های افراد وجود ندارد. مشکل دیگر معضل حساب های نیابتی در کشور است. بسیاری از افراد ثروتمند یا شخصیت های حقوقی تراکنش های اقتصادی خود را با حساب افراد بی بضاعت انجام می دهند تا از زیر بار پرداخت اقتصادیات شانه خالی نمایند.

به گفته حسین میرزایی سخنگوی ستاد اجرایی تبصره 14 قانون بودجه 1398 (حذف یارانه نقدی پردرآمدها) نزدیک به نیمی از افرادی که به قطع یارانه های خود معترض بودند تراکنش های حساب خود را حاصل فعالیت های دیگران می دانستند. وی به مواردی اشاره می نماید که اذعان داشتند حساب هایشان در ازای دریافت مبالغی در اختیار افراد دیگر بوده است.

در مجموع، می توان گفت: معضل حساب های نیابتی بعد از خودنمایی در بزرگ ترین پرونده های فساد چند سال اخیر، حال مانع اجرای حذف یارانه نقدی پردرآمد ها شده است. نبود یک سامانه جامع برای ساماندهی تراکنش های بانکی موجب شده تا اقتصاد ایران با پدیده حساب های نیابتی دست وپنجه نرم کند. این در حالی است که کشور های توسعه یافته سال هاست این مشکل را حل نموده اند. به گفته کارشناسان حل مشکل حساب های نیابتی نه تن ها به یک سامانه جامع برای ساماندهی تراکنش های بانکی احتیاج دارد، بلکه باید قاعده گذاری مناسبی برای مقابله با پدیده هایی همچون حساب های اجاره را نیز در کنار خود داشته باشد.